One of his best-known songs, originally a poem by Qutluq Shewqi, is a good fit for this blog: Ana til (ئانا تىل), "Mother Tongue" (lyrics, translation). When he sang it, language was still a relatively politically acceptable element of Uyghur identity to emphasise; traditional Communist Party policy for officially recognised ethnic minorities emphasised development of their languages. Now, with hundreds of thousands of people arbitrarily imprisoned, the rapid loss of language rights is the least of anyone's worries.
ئانا تىل بىلگەن كىشىنىڭ ئىززىتىن قىلغۇم كەلۇر، | I salute the people who speak my mother tongue, |
ئانا تىلنى ئاغزىدىن ئالتۇن بەرىپ ئالغۇم كەلۇر. | I am willing to pay in gold for the words they speak. |
بۇ ئانا تىل بولسا گەر ئامەرىكا-يۇ ئافرىقىدا، | Wherever my mother tongue is found, be it Africa or America, |
سەرپ ئەتىپ مىڭلارچە تىللا ئاندى مەن بارغۇم كەلۇر. | I would go there, whatever the cost and expense. |
ئانا تىل بىلگەن كىشىنىڭ ئىززىتىن قىلغۇم كەلۇر، | I salute the people who speak my mother tongue, |
ئانا تىلنى ئاغزىدىن ئالتۇن بەرىپ ئالغۇم كەلۇر. | I am willing to pay in gold for the words they speak. |
ئەي ئانا تىل بىزگە سەن قالغان ئۇلۇغلاردىن نىشان، | Oh, my mother tongue, you are the sacred bequest to us from our great ancestors, |
سەن بىلەن روھىي زىمىندا ئىپتىخارلانغۇم كەلۇر. | With you, I desire to share my pride in you in the spiritual world. |